Bilinçsiz antibiyotik tüketiminde 'sessiz pandemi' uyar?s?

ANKARA Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dekan? Prof. Dr. Ender Yarsan, her y?l dünyada 700 bin ki?inin, bilinçsiz antibiyotik tüketimi sonucu antibiyotik dirençli bakterilerden kaynaklanan enfeksiyon nedeniyle öldü?ünü söyledi. Prof. Dr. Yarsan, "E?er önlem al?nmazsa 2050 y?l?nda bu say?n?n 10 milyona ula?aca?? yönünde ara?t?rmalar var. Bu, her 3 saniyede 1 insan ölümü demek. ?u anda 'sessiz pandemi' olarak devam eden antibiyotik direncine yönelik e?er önlem al?nmazsa belli bir noktadan sonra Covid-19 pandemisinde ya?ad???m?z gibi gerçek bir pandemi haline gelecektir" dedi.

Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dekan? Prof. Dr. Ender Yarsan, 18 Kas?m'?n 'Avrupa Antibiyotik Fark?ndal?k Günü' oldu?unu belirterek antibiyotiklerin, enfeksiyonlarla mücadelede kullan?lan ve stratejik önemi olan etiyolojik tedavi ajan? oldu?unu belirtti. Yarsan, antibiyotiklerin bakterilerden kaynaklanacak enfeksiyonlarda do?rudan kullan?lmalar? gerekti?ini kaydederek,

"Rasyonel etkinin ortaya ç?kabilmesi için gerçekten ak?lc? ve bilinçli kullan?lmalar? gerekir. Böyle olursa tedavisel yarar sa?lan?r. Böyle olmazsa o zaman antibiyotiklerden kaynaklanacak birtak?m olumsuzluklar ortaya ç?kar. Antibiyotiklerin sa?l?k aç?s?ndan insanlarda ya da hayvanlarda kullan?lan hedef türe göre do?rudan olumsuz etkileri olabilir. Bunun ötesinde bir kal?nt? riski söz konusu olabilir. Veteriner hekimli?i boyutunda antibiyotikler yayg?n kullan?l?r. Veteriner hekimli?inde kullan?lan yakla??k bin 600 tane ruhsatl? ilac?m?z var. Bu ilaçlardan 800'den fazlas? antibiyotiktir. Dolay?s?yla a??rl?kta kullan?l?r. Bunlardan kaynaklanacak ?ekilde bir kal?nt? riski ortaya ç?kabilir. Kal?nt? vas?tas?yla da nihai tüketici konumundaki insanlara yans?yabilir. Bunun haricinde hedef niteli?indeki canl?da ba????kl?k sistemi bask?lanabilir. Bunun ötesinde bugün için son derece önemli bir konu olan ve 'sessiz pandemi' ad? verilen bir olay söz konusu olabilir. Hedef niteli?indeki bakteride ilaca kar?? bir direnç geli?ebilir. Art?k ilac? siz istenilen ?ekilde kullansan?z da art?k o ilaçtan yani antibiyotikten beklenen gerçekçi etkiler ortaya ç?kamaz. Bu antibiyoti?e kar?? bir direnç geli?ti?i ile ifade edilir. Konu böyle bak?ld??? zaman hem hayvan sa?l??? hem de halk sa?l??? aç?s?ndan önemlidir" diye konu?tu.

'HER 3 SAN?YEDE 1 ?NSAN ÖLÜMÜ DEMEK'

Tüm dünyada 2019 y?l?n?n sonunda ba?layan Covid-19 pandemisinin ya?and???n? hat?rlatan Prof. Dr. Yarsan, "Pandemide bizi korkutan durum Covid-19'dan kaynaklanan ölümlerdi. 2019 Aral?k ay?nda ba?lad?, bugün 2022 y?l?n?n sonunday?z. Tüm dünyada Covid-19 kaynakl? ölüm say?s? yakla??k 6,5 milyon civar?ndad?r. Antibiyotik direnci ile ilgili e?er önlem al?nmazsa süreç böyle giderse 'sessiz pandemi' diye adland?r?lan bu durum devam ederse ?u andaki rakamlar; antibiyotik dirençli mikroorganizmalardan kaynaklanacak ?ekilde her y?l dünyada 700 bin insan?n ölümü söz konusu. Avrupa Birli?i'nde bu rakam 33 bin, Amerika Birle?ik Devletleri'nde 35 bindir. ?u anda her 45 saniyede 1 insan ölümü gerçekle?iyor. 'Sessiz pandemi' böyle devem ederse herhangi bir önlem al?nmazsa yay?mlanan rapora göre önlem al?nmazsa, 2050 y?l?nda bu say?n?n 10 milyon insan olaca?? yönünde. Bu, her 3 saniyede 1 insan ölümü demek. Gerçekten korkutucu rakamlard?r. Bu nedenle önemi ortaya konmam?? ama bir 'sessiz pandeminin' varl??? da kabul edilmi?tir" dedi.

'OECD ÜLKELER?NDE TÜRK?YE B?R?NC? SIRADA'

Prof. Dr. Yarsan, veteriner hekimlikte de be?eri hekimli?inde de antibiyotik kullan?ld???n? söyleyerek, "Antibiyotikler bu ?ekli ile kar??la?t?r?ld??? zaman insan hekimli?inde yakla??k yüzde 30'larda, hayvan sa?l??? hizmetlerinde yüzde 70'e varan oranda antibiyotik kullan?l?r. Dolay?s?yla daha fazla oranda veteriner hekimlikte kullan?l?r. Antibiyotik kullan?m potansiyeli noktas?nda tüm dünyada OECD ülkelerinde Türkiye birinci s?rada. Antibiyotik direnci noktas?nda da dünyada Yunanistan'dan sonra 2'nci s?raday?z. Dolay?s?yla bu rakamlar gerçekten yüksek rakamlard?r. Onun için bizlerin tedbir almas?, bilinçli olmas?, do?ru ?eyleri ?imdiden planlamam?z gerekir. ?u anda 'sessiz pandemi' olarak devam eden antibiyotik direncine yönelik e?er önlem al?nmazsa belli bir noktadan sonra Covid-19 pandemisinde ya?ad???m?z gibi gerçek bir pandemi haline gelecektir. Dolay?s?yla ileriye dönük bu çal??malar?n ?imdiden yap?lmas? ve planlanmas? gerekir" diye konu?tu.

'ULUSLARARASI YÖNÜYLE KONU EL ALINDI'

Prof. Dr. Yarsan, konunun önlem noktas?nda ülkelerin bireysel dü?ünecek durumda olmad???n? vurgulayarak, "Uluslararas? yönüyle bu konu ele al?nd?. Ekim 2022'de 4 tane uluslararas? sa?l?k kurulu?u bir araya geldi. 'Tek sa?l?k' deklarasyonu ?eklinde ortak bir deklarasyon yay?mland?. Bu noktada ileriye dönük ne yap?lmas? gerekti?ini de?erlendirmeye ba?lad?lar. Bu hem 'tek sa?l?k' çat?s? alt?nda; ama antimikrobiyal direnç üzerinde bir yakla??md?. Oradaki ifadeler de 'art?k konu önemlidir, evet bu vurgulans?n. Ülkeler kendilerine göre belli stratejiler uygulas?n, bilinçlendirme yönünde çal??malar yaps?n.' Yap?lmas? gereken bu olay?n 'tek sa?l?k' yakla??m? içerisinde ele al?nmas?, irade gösterilmesi ve kararl?l?kla bunun üzerinde durulmas?. Bu yakla??mlar birle?tirilirse ileriye dönük olarak en az?ndan olayla ilgili mücadele ülkesel ölçekte gerçekle?tirilebilir" dedi.

Kaynak: Demirören Haber Ajans? / Sa?l?k

Koronavirüs Sa?l?k Güncel Haberler